Pierzga jest najlepszą odżywką dla pszczół, z tego powodu każda rodzina pszczela zużywa rocznie od 15 do 45 kg pierzgi, a znaczną jej część zużywają 3-6 tygodniowe pszczoły karmicielki do produkcji mleczka pszczelego i karmienia larw . Stwierdzono, że niedobór pierzgi powoduje w dużym stopniu zmniejszenie odporności pszczół na niektóre choroby.
Pszczoły odżywiane pierzgą żyją dłużej od odżywianych pyłkiem. Od pierzgi zależy więc rozwój i długość życia pszczół, ich zdolność do pracy i odporność na choroby.
Z larw odżywianych pierzgą wykluwają się zdrowe i dobrze rozwinięte osobniki, żyjące nawet dwa razy dłużej w porównaniu ze źle karmionymi. Pierzga ma podobne właściwości jak pyłek, ale ma korzystniejsze oddziaływanie na organizm pszczół, ponieważ jest mieszaniną pyłków z różnych roślin. Wykazuje działanie bakteriostatyczne. Pyłek nagromadzony w plastrach już po 5 dniach traci zdolność kiełkowania na skutek fermentacji mlekowej. Pod wpływem enzymów zawartych w ślinie pszczół oraz pewnych bakterii w pierzdze zachodzą przemiany chemiczne zawartych tam węglowodanów, białek i tłuszczów. Po paru tygodniach przechowywana w ulu pierzga ulega znacznej przemianie w porównaniu ze świeżym pyłkiem.
Pierzga jest pyłkiem kwiatowym w postaci obnóży złożonym przez pszczołę zbieraczkę do komórki plastra i zmieszanym przez pszczołę ulową z wydzieliną gruczołów ślinowych oraz miodem. Całość jest dokładnie ubita w celu zabezpieczenia przed dostępem powietrza, zalana do pełna miodem i zasklepiona woskiem. W warunkach beztlenowych mieszanina pyłku, miodu i śliny pszczół ulega fermentacji mlekowej, dzięki której pierzga konserwuje się i przybiera postać łatwo strawnej masy. Pszczoły chętniej korzystają z pierzgi niż z surowego pyłku, który w swojej naturalnej postaci jest dość trudno przyswajalny. Głównie przez skuteczną ochronę jego najcenniejszych składników czyli przez otoczkę pyłkową. Porównać ją można do skorupki jajka. To właśnie w procesie przetwarzania pyłku kwiatowego na pierzgę rozpuszczone zostają otoczki pyłkowe tak, że przyswajalność witamin w nim zawartych wzrasta kilkunastokrotnie.
Panująca w ulu wysoka temperatura i wilgoć, a także obecne tam mikroorganizmy przyczyniają się do biochemicznych przemian pyłku. Zachodzi fermentacja mlekowa zgromadzonego pyłku w wyniku, której powstaje pierzga. W trakcie fermentacji białka pyłku ulegają rozpadowi do peptydów i aminokwasów Wzrasta zawartość cukrów prostych, powstaje także znaczna ilość kwasu mlekowego, dzięki któremu produkt zabezpieczony jest przed psuciem. Zapas pierzgi w ulu jest zakonserwowanym, niezastąpionym pokarmem białkowo-witaminowym pszczół o dużej koncentracji minerałów i składników bakteriostatycznych. Procesy zachodzące w pierzdze są podobne jak przy kiszeniu kapusty czy ogórków. Podwyższona zawartość węglowodanów i kwasu mlekowego zapobiega rozwojowi pleśni i bakterii gnilnych. Dzięki temu produkt ten może być długo przechowywany w ulu jak i poza nim.
Jak wynika ze składu chemicznego pierzgi, zawiera ona szeroki i bogaty asortyment składników, dzięki czemu jest wspaniałym pokarmem odżywczym, regulatorem działania organów ustroju, katalizatorem i stymulatorem dla gruczołów dokrewnych. Przyspiesza odbudowę wszystkich komórek organizmu. Działa przeciwbakteryjnie i niweluje skutki uboczne po kuracjach antybiotykowych. Można zatem powiedzieć, że pierzga może zapobiec brakom naszego organizmu wynikłym na skutek niewłaściwego odżywiania.
Do jej najcenniejszych właściwości należy:
Chroni wątrobę, stabilizuje jej pracę i zmniejsza poziom bilirubiny. Świetnie działa w przypadku ostrego i przewlekłego zapalenia wątroby oraz uszkodzeń narządu.
Umożliwia zahamowanie procesu zapalnego, martwicy i stłuszczenie komórek.
Pobudza organizm do tworzenia hemoglobiny i czerwonych ciałek.
Ulepsza funkcjonowanie błony śluzowej żołądka, wspiera metabolizm i proces trawienia. Jednocześnie zapobiega nadwadze i niedowadze.
Zawiera antybiotyki, hamujące rozwój bakterii, który skutecznie wspomaga walkę z zakażeniami bakteryjnymi i wirusowymi.
Wzmacnia system odpornościowy. Jednocześnie zmniejsza ryzyko zachorowania z niedoboru bioelementów, skażenia powietrza, wody i pokarmu.
Może pomóc również w zaburzeniach wzrostu, dolegliwościach związanych z klimakterium, wypadaniu włosów oraz łamaniu się paznokci.
Zmniejsza stężenie cholesterolu i rozwój miażdżycy. Wspiera ośrodkowy układ nerwowy, zmniejsza napięcie nerwowe i pobudzenie. Jednocześnie poprawia samopoczucie i uspokaja.
Doceniają ją szczególnie chorzy, który cierpią na zaburzenia starcze, nerwicę lub stany wyczerpania psychicznego.
Wspomaga również działanie antydepresantów, co umożliwia zmniejszenie ich dawkowania.
Poprawia ukrwienie tkanki nerwowej, koncentrację i pamięć. Niweluje skutki procesu starzenia się organizmu i sprzyja długowieczności.
Wspiera leczenie chorób oczu, takich jak zapalenie siatkówki, rogówki i spojówek. Odpowiada także za poprawę ostrości widzenia i zmniejsza pogłębianie się wady wzroku.
Skutecznie uzupełnia niedobory składników mineralnych. Zmniejsza też intensywność dolegliwości po odstawieniu napojów wysokoprocentowych.
Jest stosowana przez niektóre osoby do leczenia cukrzycy, ponieważ pobudza wydzielanie insuliny.
Doceniają ją również osoby, narzekające na ból mięśni i kręgosłupa, chroniczne zmęczenie, dysleksję, jadłowstręt psychiczny, osłabienie popędu i niepłodność.
Jest pomocna również w przypadku łysienia, siwienia, nadczynności tarczycy, szkarlatyny, przerostu prostaty oraz zapalenia zatok.
Pierzga zawiera wiele dobroczynnych składników, które pozytywnie wpływają na stan zdrowia i samopoczucie. Jakością przewyższa tak cenne produkty, jak mięso wołowe czy wieprzowe.
Wykazano, że niedobór pierzgi jest odpowiedzialny za spadek odporności pszczół.
Wokół każdego ziarenka pierzgi znajduje się otoczka, która jest rozpuszczana podczas fermentacji. To dzięki temu przyswajalność witamin wzrasta kilkukrotnie.
Ponadto, pszczoły odżywiane samym pyłkiem żyją znacznie krócej.
Pierzga często jest stosowana w celu wzmocnienia organizmu oraz zaspokojenia zapotrzebowania na witaminy. Najlepiej spożywać ją dwa razy dziennie - rano na czczo i wieczorem przed snem. Można zażywać ją również trzy razy dziennie, 1-2 godziny po posiłku.
Pierzga zawiera mniej białka (ok. 12%) a tłuszczu o ok. 66%. Wzrasta natomiast ilość cukrów o 60% i innych składników o około 23%. W pierzdze występuje dużo kwasu mlekowego ok. 3,1%, oraz witaminy K. Inna jest też zawartość jakościowo-ilościowa enzymów, ponieważ wzrasta ilość enzymów pochodzenia zwierzęcego, przekazanych przez pszczołę. W pierzdze jest znacznie większa ilość peptydów oraz wolnych aminokwasów i dlatego białko pierzgi jest bardziej aktywne biologicznie i znacznie łatwiej przyswajalne. Jest to jeden z tych produktów pszczelich, którego ilość, jaką można pozyskać w pasiece może mieć poważne znaczenie dla poprawy jej ekonomiki. Jednym z elementów zniechęcających pszczelarza do zwiększonego uzysku tego produktu jest pracochłonność jego prawidłowego pozyskiwania. Co prawda niektórzy proponują różne sposoby mające przyśpieszyć tę pracę przez na przykład mielenie tych części plastrów gdzie znajdują się większe ilości pierzgi jednak, jeśli ma ona być użyta jako produkt leczniczy, kosmetyczny czy odżywczy dla człowieka, wtedy konieczne jest pozyskiwanie jej ręcznie gdyż tylko taki sposób gwarantuje najwyższą czystość tego produktu. Pozyskiwanie pierzgi w dużych ilościach jest trudne ze względów technicznych.
Pierzga pszczela jest dobrze znana i ma szerokie zastosowanie w apiterapii, czyli dziedzinie medycyny naturalnej badającej wpływ wyrobów pszczelich na organizm ludzki. Pomaga w wielu problemach zdrowotnych:
Wpływa na zwiększenie zwiększenie odporności organizmu.
Ułatwia regenerację organizmu po operacjach i przebytych zawałach.
Wzmacnia układ nerwowy, a tym samym znajduje zastosowanie w leczeniu depresji.
Korzystnie wpływa również na układ pokarmowy – szczególnie przy wrzodach.
Zawiera antybiotyki, hamujące rozwój bakterii, który skutecznie wspomaga walkę z zakażeniami bakteryjnymi i wirusowymi.
Wzmaga apetyt.
Reguluje przemianę materii.
Zwiększa liczbę czerwonych ciałek we krwi i poziom żelaza (a więc zapobiega wystąpieniu anemii).
Jest znana z tego, że wzmacnia organizm, dostarcza mu potrzebnych aminokwasów i witamin.
Wspomaga leczenie farmaceutykami – np. w: chorobie wrzodowej żołądka, schorzeniach gruczołu krokowego (prostaty) oraz leczeniu stanów przedzawałowych, choroby alkoholowej, kataru siennego, astmy itp.
Jest stosowana w stanach zapalnych jamy ustnej i w okresach silnego narażenia organizmu na bakterie i grzyby.
Na podstawie:
Kijak M.: Produkty pszczele i ich zastosowanie w medycynie i profilaktyce,
Kałużny E.: Pszczela apteczka. Apiherba, Leszno 1992,
Kędzia B., Hołderna-Kędzia E.: Leczenie produktami pszczelimi, Warszawa 1994,
Kędzia B., Hołderna-Kędzia E.: Naturalne leki z ula, Warszawa 1991
Michalik B.: Witamina K, Żyjmy dłużej, 7/1998
Zamecki S., Noszczyk M., Eris I.: Ocena kliniczna miejscowego stosowania witaminy K w przypadkach wylewów podskórnych, Borgis - Medycyna Rodzinna 3-4/2000, s. 11-12
Kaniowska E., Szybejko-Machaj G., Alfa-hydroksykwasy - właściwości i zastosowanie, Polish J Cosmet, 1998/2
http://www.apiterapia.biz
http://apiterapia.rostowski.info
http:// pasieka-urbaniak.pl
http://biochemiaurody.com
